|
|
 |
Διακύμανση βάρους
|
|
|
|
|
|
|
Για να χάσετε βάρος γρήγορα, σαλπάρετε νότια από τις ακτές της Σρι-Λάνκα. Ο λόγος είναι ότι η περιοχή αυτή, μαζί με διάφορες άλλες, παρουσιάζει ασθενέστερο βαρυτικό πεδίο, το οποίο εν προκειμένω οφείλεται στη βαθιά Λεκάνη του κεντρικού Ινδικού Ωκεανού. Αυτό το γεωλογικό χαρακτηριστικό, μεταξύ άλλων (όπως όρη, κοιλάδες, κορυφογραμμές, τάφροι κ.λπ.), προκαλεί ανομοιόμορφη κατανομή της μάζας στην επιφάνεια του πλανήτη, και με αυτό τον τρόπο δημιουργεί ελαφρές διαφοροποιήσεις στη βαρυτική του έλξη. Προσφάτως, ένα ζεύγος δορυφόρων οι οποίοι εκτοξεύθηκαν τον Μάρτιο του 2002 μάς παρέδωσε τον πιο λεπτομερή έως τώρα χάρτη του βαρυτικού πεδίου του πλανήτη μας. Οι δορυφόροι αυτοί εντάσσονται στο πρόγραμμα GRACE (Gravity Recovery And Climate Experiment), το οποίο αποτελεί κοινή προσπάθεια της NASA και του Γερμανικού Αεροδιαστημικού Κέντρου.
Το ενδιαφέρον προσελκύουν ιδιαιτέρως οι ωκεανοί, διότι σε αυτούς το νερό κινείται. «Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις βαρυτικές μετρήσεις ως ένα νέο μέσο ανίχνευσης και παρακολούθησης της κίνησης του νερού» δηλώνει ο επιστήμονας Michael Atkins που συμμετέχει στο πρόγραμμα GRACE. «Είναι συναρπαστικό να έχει κανείς έναν νέο τύπο δεδομένων όπως αυτά.» Για κάθε τόπο, το βαρυτικό πεδίο καθορίζει ένα ιδεώδες ύψος στο οποίο θα ηρεμούσε η υδάτινη επιφάνεια του πλανήτη μας, αν δεν υπήρχαν άνεμοι, παλίρροιες ή άλλες επιδράσεις. Γνωρίζοντας αυτή την υποθετική επιφάνεια ηρεμίας των ωκεανών, η οποία ονομάζεται γεωειδές, οι επιστήμονες μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τη συμπεριφορά των ωκεάνιων ρευμάτων, γεγονός το οποίο αποτελεί κλειδί για την πρόβλεψη του καιρού και του κλίματος. Η βαρύτητα μπορεί επίσης να μας εφοδιάσει με στοιχεία σχετικά με την πιθανή ύπαρξη υπόγειων πηγών νερού, καθώς και να συνδράμει στην ανίχνευση και παρακολούθηση της εξάλειψης των παγοκαλυμμάτων από τις πολικές περιοχές.
Οι προηγούμενοι χάρτες του βαρυτικού πεδίου της Γης βασίζονταν στις μετρήσεις δεκάδων μεμονωμένων δορυφόρων με διαφορετική σκοπιμότητα ο καθένας, καθώς και σε επίγειους αισθητήρες σε διάφορες τοποθεσίες. Οι χάρτες που προκύπτουν από το πρόγραμμα GRACE είναι πόρρω καλύτεροι σε ακρίβεια από τους προηγούμενους χάρτες-συρραφές ―σε μερικά μέρη, μάλιστα, είναι σχεδόν 100 φορές πιο ακριβείς. Στην πενταετή λειτουργία του, το πρόγραμμα αναμένεται να μας προσφέρει ακόμα πιο εκλεπτυσμένους χάρτες.
Το μυστικό της ακρίβειας του GRACE έγκειται στη χρήση ενός ζεύγους δορυφόρων, που απέχουν μεταξύ τους περί τα 220 χιλιόμετρα και διατηρούνται σταθερά σε επαφή μέσω μιας δέσμης μικροκυμάτων. Η απόσταση που τους χωρίζει μετριέται με ακρίβεια 1 μικρομέτρου. Καθώς διαγράφουν την τροχιά τους, όταν εισέρχονται σε περιοχή μη ομογενούς βαρυτικού πεδίου, τότε οι δορυφόροι είτε επιταχύνονται είτε επιβραδύνονται. Η διαφορά στη θέση και την ταχύτητά τους προδίδει το μέγεθος των βαρυτικών διαταραχών που συναντούν ―μια σχετική μεταβολή κατά ένα δεκάκις χιλιοστό το πολύ. Αρα, αν ταξιδεύατε στον Ινδικό Ωκεανό, θα ήσασταν ελαφρύτεροι κατά 7 γραμμάρια. Ίσως γι’ αυτό ―λόγω του σχεδόν ανύπαρκτου οφέλους―, αντί να αποπλεύσετε προς εκείνα τα μέρη θα ήταν προτιμότερο να αγοράσετε έναν κωπηλάτη για εξάσκηση.
|
|
|
|
|
|
