Μάρτιος 2007
7,50 € 
Επιλογή Τεύχους


Πάντα νέοι;
Πρόσφατη έρευνα στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν τον προηγούμενο μήνα στο Nature, ένα από τα πιο έγκυρα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, ρίχνει για πρώτη φορά φως σε ένα σημαντικό μηχανισμό ελέγχου της γήρανσης.

Χρησιμοποιώντας ως πειραματικό σύστημα τον νηματώδη σκώληκα Caenorhabditis elegans, οι ερευνητές τού ΙΜΒΒ Πόπη Συντυχάκη και Κωστούλα Τρουλινάκη, με επί κεφαλής τον Νεκτάριο Ταβερναράκη, αποκάλυψαν μια, άγνωστη πριν, σχέση ανάμεσα σε μια από τις βασικότερες κυτταρικές διεργασίες και τη γήρανση.

Παρόλο που η γήρανση είναι ένα από τα πιο θεμελιώδη βιολογικά φαινόμενα, το οποίο βιώνουν όλοι ανεξαιρέτως οι ζωντανοί οργανισμοί, αποτελεί ταυτόχρονα και ένα από τα λιγότερο κατανοητά. Ποιοι μηχανισμοί είναι υπεύθυνοι για τη γήρανση των κυττάρων και κατ’ επέκταση ολόκληρου του οργανισμού; Πώς ελέγχονται; Με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε τον περασμένο μήνα, οι ερευνητές τού ΙΜΒΒ έδειξαν ότι η διαδικασία της σύνθεσης πρωτεϊνών από το κύτταρο (πρωτεϊνοσύνθεση) είναι στενά συνδεδεμένη με το ρυθμό με τον οποίο αυτό γερνά. Η πρωτεϊνοσύνθεση είναι μια εξαιρετικά ενεργοβόρα διαδικασία στην οποία το κύτταρο δαπανά περίπου το 50% της ενέργειάς του. Ελάττωση της πρωτεϊνοσύνθεσης θα εξοικονομούσε πολύτιμη ενέργεια που γίνεται πλέον διαθέσιμη για άλλες κυτταρικές διαδικασίες όπως η επιδιόρθωση βλαβών, αυξάνοντας έτσι την επιβίωση. Πράγματι, επεμβαίνοντας κατασταλτικά στη ρύθμιση της πρωτεϊνοσύνθεσης, οι ερευνητές στο ΙΜΒΒ κατόρθωσαν να επιμηκύνουν σημαντικά τη διάρκεια ζωής του νηματώδους σκώληκα. Είναι η πρώτη φορά, σε παγκόσμιο επίπεδο, που συσχετίζεται άμεσα η γήρανση με την πρωτεϊνοσύνθεση.

Επειδή η διαδικασία της πρωτεϊνοσύνθεσης είναι εξαιρετικά όμοια ανάμεσα στον νηματώδη σκώληκα και σε ανώτερους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, αναμένεται ότι θα υφίσταται η ίδια σχέση με τη γήρανση στους οργανισμούς αυτούς. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η γήρανση και οι συνοδές παθολογικές καταστάσεις (νευροεκφυλιστικές ασθένειες, καρκίνος, καρδιοπάθειες κ.λπ.), αποτελούν κάποιους από τους διαρκώς αυξανόμενους παράγοντες ανθρώπινης αναπηρίας στις σύγχρονες κοινωνίες. Η αποκάλυψη των βιολογικών μηχανισμών που εμπλέκονται στη γήρανση θα επιτρέψει την ανάπτυξη αποτελεσματικών παρεμβάσεων με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις μεγάλες ηλικίες. Τα συμπεράσματα της μελέτης αναμένεται να οδηγήσουν την έρευνα για τη γήρανση προς την κατεύθυνση αυτή, μέσα από νέα μονοπάτια.