Οκτώβριος 2006
7,50 € 
Επιλογή Τεύχους


Καυτά ίχνη
Όσοι ταξιδεύουν με αεροπλάνο έχουν έναν ακόμη λόγο να αποφεύγουν τις νυχτερινές πτήσεις: αυτές συντελούν περισσότερο στην άνοδο της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας απ’ ό,τι οι πτήσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και καιρό ότι τα ίχνη συμπύκνωσης που αφήνουν πίσω τους τα αεροπλάνα (contrails) συντελούν τόσο στην ψύξη όσο και στη θέρμανση της ατμόσφαιρας. Σχηματίζονται από τα θερμά καυσαέρια που εκπέμπουν οι κινητήρες των αεροσκαφών και δρουν ως λεπτά νεφοειδή φράγματα που όχι μόνο αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία αλλά και εμποδίζουν τη γήινη θερμότητα να διαφύγει προς το Διάστημα. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, η ποσότητα θερμότητας που αντανακλάται προς το Διάστημα είναι μεγαλύτερη από αυτή που παγιδεύεται στην ατμόσφαιρα της Γης, με αποτέλεσμα την ψύξη της ατμόσφαιρας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ότι, μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ, οπόταν ακυρώθηκαν επί ένα τριήμερο όλες οι εμπορικές πτήσεις, οι θερμοκρασίες σε όλη τη χώρα κατά τη διάρκεια της ημέρας σημείωσαν μικρή άνοδο, ενώ κατά τη διάρκεια της νύχτας μειώθηκαν. Αυτό το γεγονός ενίσχυσε την υπόθεση πως τα ίχνη συμπύκνωσης των αεροσκαφών μειώνουν το εύρος θερμοκρασίας, ψύχοντας την ατμόσφαιρα κατά την ημέρα και θερμαίνοντάς τη κατά τη νύχτα.

Επομένως, το ωρολόγιο πρόγραμμα των πτήσεων είναι κρίσιμο για την ατμόσφαιρα. Η Nicola Stuber, του Πανεπιστημίου του Ρίντινγκ στην Αγγλία, και οι συνεργάτες της συγκέντρωσαν στοιχεία μέσω μετεωρολογικών αεροστάτων που ίπταντο στη νοτιοανατολική Αγγλία και σε πορείες εντός των ορίων πτήσεων του βόρειου Ατλαντικού. Σε δημοσίευση της ομάδας της στο Nature αναφέρθηκε ότι, αν και λιγότερα αεροσκάφη εκτελούν πτήσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα, εξαιτίας της υψηλότερων επιπέδων υγρασίας που σημειώνονται την περίοδο αυτή υπάρχουν διπλάσιες πιθανότητες να σχηματιστούν τα ίχνη συμπύκνωσης των αεροσκαφών. Επίσης παρατήρησαν ότι οι πτήσεις που πραγματοποιούνταν μεταξύ 18.00 και 06.00 συνεισέφεραν το 60% με 80% της αύξησης της θερμοκρασίας που προέρχεται από τα ίχνη συμπύκνωσης, μολονότι αυτές οι πτήσεις αντιπροσωπεύουν μόνο το 1/4 της συνολικής εναέριας κυκλοφορίας.

Ο David Travis, κλιματολόγος του Πανεπιστημίου τού Ουισκόνσιν στο Ουαϊτγουότερ, ο οποίος δημοσίευσε τα σχετικά με την 11η Σεπτεμβρίου αποτελέσματα της έρευνάς του για τα ίχνη συμπύκνωσης, συμφωνεί με τους βρετανούς ερευνητές ότι είναι απαραίτητη η μείωση των νυχτερινών πτήσεων. Προσθέτει επίσης ότι «τα ίχνη συμπύκνωσης αποτελούν αυτή τη στιγμή ένα πρόβλημα τοπικής κλίμακας, το οποίο όμως θα μπορούσε τελικά να πάρει παγκόσμιες διαστάσεις καθώς η εναέρια κυκλοφορία συνεχίζει να επεκτείνεται και να αυξάνεται».